ኤርትራውያን ስደተኛታት ካብ ሊብያ ናብ ኒዤር ግዒዞም

ላዕለዋይ ኮሚሽነር ስደተኛታት ውድብ ሕቡራት ሃገራት ካብ መዕርፎ ነፈርቲ ትሪፖሊ፡ብ13 ለካቲት 2019 ናብቲ ክሳዕ ናብ ካልእ ሃገር ዝውሰዱሉ ዝጸንሑሉ መዕቀሊ ስደተኛታት ኒያሜይ፡ ኒጄር 159 ኤርትራውያን ስደተኛታት ከምዘግዓዘ ሓቢሩ።

ኣብ 2019 ናይ ፈለማ ተመሳሳሊ ምግዓዝ ብ28 ጥሪ ካብ ሊብያ ናብ ኒጄር ብዝተወስዱ 130 ስደተኛታትን ሓተትቲ ዑቕባን እዩ ጀሚሩ። ብተወሳኺ ካልኦት 93 ሶርያውያን፡ ኤርትራውያንን ሱዳናውያንን ኣብዚ ዓመት እዚ ናብ ካልእ ሃገር ክሳዕ ዝሰግሩ ናብ ዝጽበዩሉ መቐበሊ ማእከል ናብ ኦርማንያ ግዒዞም እዮም።

ላዕለዋይ ኮሚሽነር ስደተኛታት ውድብ ሕቡራት ሃገራት እቶም ካብ ዝተፈላለየ መዳጐኒ ማእከላት ሊብያ ዝተወስዱ ስደተኛታት መብዛሕትኦም ኣብ ብጻዕቂ ሰባት ዝተጨቓጨቑን መሰረታዊ መዐቀኒታት ጥዕናን ድሕነትን ዘየማልኡን ቦታታት ከምዘነበሩ ይገልጽ።

“ፈለማ ኣብ መኻዚኖታት ኣስገርቲ ድሕሪኡ ድማ ኣብ መዳጐኒ ማእከላት ድሕሪ ምልዳየይ እቲ ዝበለጸ ዓመታት ህይወተይ ዝኸሰርክዎ ዀይኑ እዩ ተሰሚዑኒ፡ እንተዀነ ኣብ መወዳእታ ጸሎተይ ሰሚሩለይ ስለዝዀነ ህይወተይ ሎሚ መዓልቲ ትጅምር ኣላ፡” ኣንገሶም ዝተባህለ ይብል መንእሰይ ኤርትራዊ ስደተኛ።

ብድምር 3,175 ስደተኛታትን ሓተትቲ ዑቕባን ካብ መወዳእታ 2017 ክሳዕ ሕጂ ካብ ሊብያ ናብ ካልኦት ሃገራት ግዒዞም ኣለዉ። ካብዚኣቶም እቶም 2,491 ናብ ኒዤር፡ 415 ናብ ኢጣልያ፡ 269 ናብ ሮማንያ ዝተወስዱ እዮም። ካብቶም ናብ ኒዤር ዝተወስዱ እቶም 148 ዘሰኒ ዘይብሎም ህጻናት እዮም። እንተወሓዱ 6,205 ስደተኛታት ኣብ ናይ መዳጐኒ ማእከላት መንግስቲ ኣብ ምዕራባዊ ሊብያ ይርከቡ።

“እቶም ዝበዝሑ ስደተኛታት ብሕጊ ስደት ሊብያ ከይተኸሱን ከይተፈርዱን ብዘይግቡእ ኣገባብ ብኸምኡ ዝተዳጐኑ እዮም፡” ይብል ኣብ ታሕሳስ 2018 ዝተዘርግሐ ንሰብኣዊ መሰላት ስደተኛታት ኣብ ሊብያ ኣመልኪቱ ዝተዳለወ ጸብጻብ ውድብ ሕቡራት ሃገራት። እቲ ጸብጻብ ብተወሳኺ፡ “ካብ ኣስገርቲ ዝደሓኑን ስደተኛታትን ዝርከብዎም ንሓደጋ ዝተቓልዑ ወጻእተኛታት ገለ ኻብቶም ብግዱድ ብዘይሕጊ ንዘይተወሰነ እዋን ብይኹን ዝተዳጐኑ እዮም፡” ይብል።

ስደተኛታት ኣብ ዝተጨቓጨቐን ንጽህና ዝተነፍጎን ሰባት ክቕመጡሉ ተባሂሉ ዘይተሃንጸ መዳጐኒታት ውርደትን ጐነጽን እናወረዶም ክሳዕ ሰብመዚ ሊብያ ዝሰጉዎም ወይ ድማ ኣካላት ሕቡራት ሃገራት ዘውጽእኦም ይጽበዩ።

ኣብ 2018 ኣህጉራዊ ውድብ ስድት 16,753 ዘይሕጋውያን ስደተኛታት ካብ ሊብያ ናብ 32 ሃገራት ኣፍሪቃን እስያን መሊሱ። ካብ 2017 ድማ ልዕሊ 30,000 ስደተኛታት ናብ ሃገራቶም ተመሊሶም ኣለዉ።

ክሳዕ 18 ለካቲት 2019 ብድምር 56,588 ሓተትቲ ዑቕባን ስደተኛታትን ናብ ላዕለዋይ ኮሚሽነር ስደተኛታት ውድብ ሕቡራት ሃገራት ተመዝጊቦም። እቶም 4,194 ካብዚኣቶም ኣብ ኣሰካፊ ኹነታት ዘለዉ ሰባት ከምዝዀኑ ዝተለለዩ እዮም።

ኣብ መወዳእታ 2018፡ 94 ሚእታዊት ካብኣቶም ካብ ሃገራት ኣፍሪቃ ዝተበገሱ እንተወሓዱ 663,445 ስደተኛታት ኣብ ሊብያ ኔሮም።

TMP – 05/03/2019

ስእሊ፦ ኣዲስሮን ቻይሳን/ ሻተርስቶክ