ጥልያን ኣብ ማያዊ ግዝኣታ ስደተኛታት ዘድሕና መራኽብ ኽትቀጽዕ ትምድብ

ጥልያን ናብ ማያዊ ግዝኣታን ወደባታን ብዘይፍቓድ ኣብ ልዕሊ ዝኣትዋ ዋንነት ናይ ግብረሰናይ ማሕበራት ዝኾና መራኽብ ልዑል ገንዘባዊ መቕጻዕቲ ዘጽንዕ ኣዋጅ መዲባ ብምህላዋ፡ ኣብ ማእከላይ ከባቢታት ማእከላይ ባሕሪ ዝካየዱ ስርሒታት ምድሓን ህይወት ስደተኛታት ኣዚዩ ኣጸጋሚ ክኸውን እዩ።

እቲ ኣዋጅ ነተን ኣብ ማያዊ ግዝኣት ጥልያን ብዘይ ፍቓድ ኣብ ምድሓን ህይወት ስደተኛታት ኽነጥፋ ዝተሓዛ መራኽብ ክሳዕ 50,000 ኤሮ ዝቐጽዕ ኾይኑ፡ ነተን ተደጋጋሚ ምጥሓስ ዝፍጽማ መራኽብ ክሳዕ ምህጋርን ንመራሕተን ድማ ክሳዕ ዓመት ዝኸይድ ምድካስ ልቸንሳን ዘስዕብ ክኸውን’ዩ።

እቲ ንሚኒስተሪ ዋሽጣዊ ጉዳያት ጥልያን ምሉእ ሓላፍነት ዝህብ ኣዋጅ ፥ ኣባላት ፖሊስ ኣብ ልዕሊ ዝምደቡ ስርሒታት ዘይሕጋዊ ምስግጋር ሰባት ምክትታል ኸካይዱን፡ ኣብ ልዕሊ ጥርጡራት ኣሰጋገርቲ ኽጸናጸኑን ከኽእል እዩ። ነቲ ኣዋጅ ዝነደፈ ሚኒስተር ውሽጣዊ ጉዳያት ጥልያን ማትዮ ሳልቪኒ፡ እቲ ኣዋጅ ንጸጥታ ሃገሩ ንቕድሚት ዝመርሕ ስጒምቲ ኽብል ገሊጹዎ ኣሎ። ፈለማ ንድፊ ናይ’ቲ ኣዋጅ ፡ እተን ዝተሓዛ መራኽብ ንነፍሲ ወከፍ ጽዒነንኦ ዝጸንሓ ስደተኛ ክሳዕ 5,500 ኤሮ ክቕጽዓ ዝጠልብ እኳ እንተነበረ ድሕሪ ዝሰዓበ ወቐሳታት ግና ምትዕርራያት ኽግበረሉ ዩ ተወሲኑ።

ላዕለዋይ ወኪል ንጉዳይ ስደተኛታት ውድብ ሕቡራት ሃገራትን ኻልኦት ማሕበራት ግብረሰናይን ኣብ ልዕሊ’ቲ ኣዋጅ ዘለወን ስክፍታታት ብምግላጽ መንግስቲ ጥልያን ነቲ ጉዳይ ዳግመ ግምት ኽገብረሉ ኣትሪረን ይጽውዓ ኣለዋ።

“ኣብ’ዚ ሃገራት ኤውሮጳዊ ሕብረት ምድሓን ህይወት ስደተኛታት ኣብ ማያት ማእከላይ ባሕሪ ተቖጢበናሉ ዘለዋ ግዜ፡ ህላዌ እተን ብግብረሰናይ ማሕበራት ዝውነና መራኽብ ልዕሊ ኻልእ እዋን ኣዚዩ ኣገዳሲ እዩ ፡” ዝበለ ዞባዊ ተጸዋዒ ላዕለዋይ ወኪል ንጉዳይ ስደተኛታት ውድብ ሕቡራት ሃገራት ኣቶ ሮላንድ ሺሊን፡ ብዘይ እዘን መራኽብ ህልቂት ሓያሎ ስደተኛታት ዘይተርፍ ምዃኑ ኣተሓሳሲቡ።

“እቲ ኽውንነት ፡ ኣብ ማያት ማእከላይ ባሕሪ ዝኾነ ሰብኣዊ ሓገዝ ዘየሎ እንዳሃለወ ኣማራጺ ዘይብሎም ስደተኛታት ነቲ ሓደገኛ ጉዕዞ ኽፍትኑ ምዃኖም እዩ። እዚ ድማ ንሞት ሰደተኛታት ኣብ’ቲ ከባቢ ካብ ዝሓለፈ  ዓመት ብልዕሊ 4 ዕጽፊ ኸዛይዶ ተኽእሎ ኣሎ፡” ይብል ሓላፊ ስርሒት ናይታ ብ SOS Méditerranée እትጽዋዕ ኣብ ማእከላይ ባሕሪ ስርሒታት ምድሓን ህይወት እተካይድ ዝነበረት መርከብ ዝኾነ ኣቶ ፍረደሪክ ፔናርድ።

ውድብ ሕቡራት ሃገራት ኣብ ሊብያ ዘሎ ጸጥታዊ ውድቀት ምስ ዘይምህላው መራኽብ ምድሓን ህይወት ንቊጽሪ ሞት ስደተኛታት ኣብ ማእከላይ ባሕሪ ልዕሊ ኻልእ እዋን ከዛይድ ከምዝኽእል እዩ ዘጠንቅቕ ዘሎ። ኣብ ውሽጢ እዘን ዝሓለፋ ውሑዳት መዓልታት ጥራይ ልዕሊ 700 ስደተኛታት ናብ ጥልያንን ማልታን ንምብጻሕ ካብ ገማግም ጥልያን ተበጊሶም ኣለው፣

ናብ ሃገራ ዘብል ዋሕዚ ዘይሕጋውያን ስደተኛታት ንምግታእ፡ ጥልያን ካብ ዝሓለፋ ውሑዳት ዓመታት ተረርቲ ስጒምትታት ከተማሕድር ምጽናሓ ይፍለጥ። ኣብ 2018 ጥራይ እታ ሃገር ኣብ ምድሓን ህይወት ንዝነጥፋ መራኽብ ወደባታ ኽትዓጹን ዑቕባ ንዘይግብኦም ስደተኛታት ዝወሃብ ሰብኣዊ ሓገዛት ኽትኸልእን ተራእያ እያ።

TMP – 26/06/2019

ስእሊ፥  ስቴፋኖ ጋራው/ ሻተርስቶክ ኮም

ሓንቲ ካብተን ኣብ ምድሓን ህይወት ዝነጥፋ ዝነበረት መርከብ ሪዮ–ሴጉራ ኣብ ማእከላይ ባሕሪ ዘድሓነቶም 1250 ስደተኛታት ኣብ ገማግም ጥልያን እንዳራገፈት።